پدیده Wobble عامل هرز بودگی کدون های ژنتیکی
پدیده وبل : در بخش های دو رشته ای RNA ، در حالت عادی و طبق قوانین واتسون و کریک همیشه باز G با باز C جفت شده و باز U با A . همچنین باز اینوزین (I) که ساختار شبیه به G دارد و خود حاصل دآمیناسیون گوانین می باشد نیز باید با C جفت شود. اما این قاعده کلی در برخی موارد بهم میریزد، در زمانی که باز G ،I یا U در انتهای ۵´ آنتی کدون قرار می گیرد. در این حالت G و I اگر وجود داشته باشند به جای اینکه حتما با C جفت باز تشکیل بدهند، می توانند با U نیز تشکیل جفت باز دهند، یعنی در شکل پائین حالت دوم و حالت چهارم، و همچنین اگر در انتهای ۵´ آنتی کدون باز U قرار بگیرد به جای آن که الزاما با A جفت باز تشکیل دهد می تواند با G نیز جفت باز تشکیل دهد مثل تصویر چهارم شکل. پس می توان گفت اگر باز های گوانین، اینوزین یا یوراسیل در انتهای ۵´ آنتی کدون قرار گیرند هرز می شوند و خارج از اصول واتسون کریک ایجاد جفت باز می دهند. نکته: هرز بودن خاصیت انتها ۵´ آنتی کدون tRNA می باشد.
نکته: در اثر پدیده وبل یا هرزی تعداد اسید های آمینه با تعداد tRNAها همخوانی پیدا می کند، چون در کل ۶۴ کد سه تایی وجود دارد،۴۳ = ۶۴ ، که سه تای آن ها مخصوص خاتمه ترجمه می باشند، پس ۶۱ کد برای ۲۰ اسید آمینه وجود دارد. پس در حالت تئوری می باید برای خوانده شدن این ۶۱ کدون توسط ۶۱ tRNA متفاوت در سلول خوانده شود، ولی در عمل تعداد tRNA ها کمتر بوده به طوری که مثلا در میتوکندری ها فقط ۲۲ نوع از این مولکول ها وجود دارد. پس بر اساس همین پدیده و اینکه هر مولکول tRNA می تواند بیش از یک کدون را شناسایی کند این تعداد برای ترجمه همه کدون ها کافی می باشد.
