تدریس ژنتیک پزشکی :پاسخ های تشریحی فصل چهاردهم ژنتیک پزشکی امری (ایمری)(سرطان)

تدریس ژنتیک پزشکی :پاسخ های تشریحی فصل چهاردهم ژنتیک پزشکی امری (ایمری)(سرطان)

 

۱-گزینه ب

تمام سرطان‌ها ناشی از یک سری جهش سوماتیکی هستند که در برخی موارد همراه با یک زمینه ارثی و به علت به ارث بردن یک جهش در سلولهای رده زایا بوجود می آیند و به صورت صفت مندلی به ارش می رسند.

 

۲- گزینه ج

جهش در ژن های پروتوانکوژن و ژنهای سرکوبگر تومور باعث آغاز سرطانزایی می شود ولی تجمع جهش ها برای ایجاد جهش ها در سایر ژن ها لازم است، در واقع طبق مطالعه‌ای بر روی وابستگی سرطان به سن، برای تبدیل یک سلول اپی‌تلیال نرمال به یک کارسینومای مهاجم به‌طور متوسط شش یا هفت جهش متوالی لازم است.

 

۳- گزینه ب

در سرطان سینه نرخ تطابق برای هر دو نوع دوقلوهای ماده MZ (17%) و DZ (13%) پائین است ←  بنابراین عوامل محیطی احتمالاً از عوامل ژنتیکی مهم‌تر هستند.

 

۴-گزینه الف

ویروس‌های دارای  RNA(رتروویروس‌ها) درگیر در نئوپلازی جانوران

ژن های مورد نیاز برای تکثیر رتروویروس:

۱)            gag: رمزکننده پروتئین‌های ساختاری آنتی ژن‌های سطحی

۲)            pol: رمزکننده آنزیم ترانس کریپتاز معکوس

۳)            env: رمزکننده پروتئین‌های پوشش

۴)            v-src: سبب تراریختی (ترانسفورماسیون) سلولها می‌گردد. این ژن در ویروس سارکومای راس (RAS) مسئول ایجاد تومورهای قابل انتقال در مرغان است.

ژن ویروسی تراریخت کننده سلول میزبان، یک انکوژن محسوب می‌گردد (v: viral, v-ONC). انکوژن‌های ویروسی دارای خصوصیات ترانسفورم کنندگی در پی ادغام تصادفی DNA ویروس به DNA میزبان، حمل انکوژن های میزبان و به دلیل اشتباه در همانندسازی ژنوم ویروس بدست می‌آیند

 

۵-گزینه ج

انکوژن‌های سلولی (C-ONC) در خلال تکامل زیستی به شدت محافظت شده‌اند. ژن‌های طبیعی که پروتو– انکوژن نامیده می‌شوند نقش مهمی در تنظیم رشد سلولی، تقسیم سلولی و مسیرهای تمایزی دارد.

C-ONC (یا ژن جهش یافته پروتوانکوژن) دارای علایم شبیه V-ONC است (واژه انکوژن برای ژن‌های نرمال و انکوژن فعال شده برای انواع غیرنرمال به کار می‌رود).

 

۶-گزینه ج

اثرات جابجایی‌های کروموزومی:

۱)            ایجاد ژن‌های کایمرای جدید با عملکرد بیوشیمیایی تغییر یافته  مانند وضعیت پیش آمده در لوسمی میلوئید مزمن (CML=chronic myeloid leukemia)

۲)            تعدیل سطح فعالیت پروتوانکوژن مانند لنفوم بورکیت (Burkitt lymphoma)

لنفوم بورکیت

شکلی غیر عادی از نئوپلازی در ناحیه فک در کودکان افریقایی است.

در ۹۰% مبتلایان، جابجایی c-MYC از q8 به لوکوس زنجیره سنگین Ig (μmyc-IgC) درکروموزم ۱۴ (t(8;14)(q24;q32)) و با فراوانی پائین‌تر به لوکوس‌های زنجیره سبک کاپا در کروموزوم ۲ (t(2;8)(p12;q24)) و لامبدا در کروموزوم ۲۲ (t(8;22)(q24;q11)) صورت می‌گیرد.

MYC، تحت تأثیر توالی‌های تنظیمی ژن‌های Ig، به میزان ۱۰ برابر یا بیشتر بیان می‌شود.

 

۷- گزینه ج

ژن های سرکوبگر تومور در سطح سلولی به صورت مغلوب عمل می کنند بعنی هر دو آلل آنها باید جهش یافته باشند ولی در در سطح شجره نامه توارث غالب دارند.

 

۸-گزینه ج

تکثیر یا تقویت انکوژن‌ها

این مکانیسم به هنگام مواجه شدن سلول‌های سرطانی با تنش محیطی نظیر مواجهه با داروها، دارای ارزش بقاست.

تعداد نسخه‌های انکوژن نرمال به لحاظ ساختاری در هر سلول را چندین تا چند صد برابر افزایش می‌دهد.

در پستانداران، توالی تکثیرشده DNA با حضور اجسام کروماتینی کوچک دوتایی (Double – minute) مجزا از کروموزوم‌ها یا نواحی یکنواخت رنگ گرفته (HSRs) به‌صورت الحاق‌های درون کروموزوم‌های نرمال قابل تشخیص است.

 

۹- گزینه الف

کروموزوم ph، در نتیجه جابجایی q9 واجد انکوژن سلولی (Abelson)ABL به کروموزوم ۲۲ در ناحیه ای به نام خوشه نقطه شکست (BCR) بوجود می‌آید: (۹;۲۲)(q34;q11). در نتیجه جابجایی دو طرفه، رونوشت کایمریک از ژن‌های C-ABL (70% رمزکننده پروتئین ABL در پایانه کربوکسیل) و BCR(رمزکننده پروتئین BCR در پایانه امینو) بوجود می‌آید که با فعالیت تراریختی وابسته است (فعالیت مداوم تیروزین کینازی) در ۲۵ – ۱۵% لوسمی ها، لنفوم‌ها و سارکوم‌ها این مکانیسم دیده می‌شود. اما در تنها ۱% یا کمتر از تومورهای اپی تلیال سفت گزارش شده ‌است. هم جوشی از طریق جابجایی، وارونگی و گاهی حذف شدگی در توالی های جدا کننده دو ژن  به وجود می آید.

 

۱۰- گزینه د

در مورد مکانیسم های فعال سازی انکوژن ها و ژن های مربوطه جدول زیر را به ذهن بسپارید !

جدول. مکانیسم های فعال‌سازی انکوژن های مختلف

مکانیسم فعال‌سازی  انکوژن    تومور

تکثیر       ERBB2(HER2)      سینه، تخمدان، معده، ریه،سرطان کولون

N-MYC  نوروبلاستوم

Mdm2   انواعی از سارکوم ها

جهش‌ نقطه‌ای          HRAS     مثانه، ریه، سرطان کولون،ملانوم

KIT          تومورهای استرومایی معده ای – روده‌ای ماستوسیتوز

نوآرایی کروموزومی یک ژن کایمریک جدید به‌وجود می‌آورد.             BCR-ABL1            لوسمی میلوئید مزمن

جابه‌جایی به ناحیه‌ای از کروماتین فعال به لحاظ رونویسی    MYC       لنفوم بورکیت (t(8;14))

 

۱۱-گزینه ب

اشتباه تایپی در صورت سوال وجود دارد، فرم صحیح سوال: کدام گزینه در مورد double minute صحیح است؟

تعداد نسخه‌های انکوژن نرمال به لحاظ ساختاری در هر سلول را چندین تا چند صد برابر افزایش می‌دهد.

در پستانداران، توالی تکثیرشده DNA با حضور اجسام کروماتینی کوچک دوتایی (Double – minute) مجزا از کروموزوم‌ها یا نواحی یکنواخت رنگ گرفته (HSRs) به‌صورت الحاق‌های درون کروموزوم‌های نرمال قابل تشخیص است.

در ۱۰٪ تومورها و اغلب در مرحله پیشرفته رایج است.

یک ویژگی در تومورهای معین به حساب می آید و به فراوانی در ژن‌های خانواده MYC دیده می‌شود

 

۱۲- گزینه ب

عملکرد پروتوانکوژن‌ها در فرایند انتقال پیام می باشد و در سه مسیر عمده ایفای نقش می‌کنند:

۱) فسفریلاسیون پس مانده های آمینواسیدهای سرین (ser)، ترئونین(thr) و تیروزین (tyr) در پروتئین‌ها از طریق انتقال گروههای فسفات از ATP و فعال کردن آنها

۲) تقویت انتقال پیام به تیروزین کینازهای مجتمع با غشا و سرین‌ترئونین کینازها از طریق فعالیت GTP آزی (مانند خانواده RAS از پروتوانکوژن‌ها)

۳) فعالیت در قلمرو پروتئین‌های موجود در هسته که در خلال چرخه سلولی، پیشرفت همانند سازی و بیان ژن‌ها را کنترل می‌کنند.

 

۱۳-گزینه ج

به پاسخ سوال ۱۰ مراجعه کنید!

 

۱۴- گزینه ب

فاکتور انتقال پیام درون سلولی شامل دو نوع متفاوت‌اند:

• پروتئین‌های با فعالیت GTPآزی:

–             پروتئین های غشایی درون سلولی اند مانند خانوادهRas  بر روی ۱۱p15.

–             با فعالیت ذاتی GTPآزی خود پروتئین را غیر فعال می‌کنند.

–             جهش در ژن Ras منجر به افزایش یا تداوم فعالیت GTP آزی و در نتیجه رشد نامحدود می‌گردد.

• کینازهای سرین ترئونین سیتوپلاسمی:

–             پروتئین‌های محلول در سیتوپلاسم اند مانند

1. خانواده Raf: جهش در ژن RAF موجب تداوم یا افزایش انتقال پیام ارتقای رشد به هسته می‌گردد. RAF سیگنال را از Rasبه ERKکیناز منتقل می‌کند. در دو سوم ملانوم بدخیم جایگزینی آمینواسید در دومین کینازی رخ می-دهد وگاهی توسط ادغام ژنی فعال می‌شود.
2. ABL1

 

۱۵- گزینه ب

پروتئین‌های هسته‌ای متصل به DNA

فاکتورهای اختصاصی رونویسی‌اند و بیان ژن را از طریق فعال سازی یا فرونشانی توالی‌های مجاور تنظیم می‌کنند مانند:

1. FOS بر روی ۱۴q24.3
2. JUN بر روی ۱p32.1
3. ERB-A
4. c-MYB و c-MYC: انتقال سلول از مرحله G1 به مرحله S را تحریک می‌کنند و جهش در آنها از ورود سلول به مرحله استراحت طولانی جلوگیری می‌کند.

 

۱۶-گزینه ب

c-MYB  و c-MYC  انتقال سلول از مرحله G1 به مرحله S را تحریک می‌کنند و جهش در آنها از ورود سلول به مرحله استراحت طولانی جلوگیری می‌کند.

 

۱۷-گزینه ج

 

 

مطالب مرتبط

(تدریس ژنتیک)

تدریس ژنتیک پزشکی

کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی در یک نگاه، تعریف، رشته های مجاز، دروس و ضرایب، منابع، زمان آزمون ۹۷-۹۶

منابع مطالعاتی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی

کلاس های آمادگی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی

در پایان به دانشجویانی که تمایل دارند از مباحثی که از ژنتیک پزشکی ایمری در کانال ژنتیک پزشکی متعلق به همین سایت تدریس می شود استفاده کنند پیشنهاد می گردد از طریق این لینک به کانال ژنتیک پزشکی بپیوندند.