سوال ۴۹: الف
هایپوفسفاتمیا توارث وابسته به X غالب و تریچرکالینز توارث اتوزوم غالب دارد
سوال ۵۰: گزینه ب
Sex-influenced trait: برخی صفات اتوزومی در یک جنس بیشتر از جنس دیگر بروز می کنند.
مثل: نقرس، طاسی:
- طاسی: در مردانی که غدد جنسی آنها برداشته شده رخ نمی دهد.
- نقرس: در زنان قبل از یائسگی بسیار پایین ولی بعد از آن افزایش می یابد.
هر دو توارث غالب اتوزومی دارند
سوال ۵۱: گزینه الف
در سلول های ماهیچه ای و مغز که به انرژی زیادی نیاز دارند نسخه های میتوکندری بیشتری نسبت به سایر اندام ها وجود دارد نا تامین انرژی مورد نیاز صورت گیرد. میتوکندری ها محل تولید انرژی هستند.
DNA میتوکندریایی نرخ جهش بیشتری نسبت به DNA هسته ای دارد
تجمع جهش در میتوکندری با فرآیند پیری و راه اندازی مسیر مرگ برنامه ریزی شده سلول از طریق مسیر ذاتی ارتباط دارد
هتروپلاسمی به معنی داشتن میتوکندری های متفاوت از نظر ژنتیکی (جهش یافته و نرمال) در یک سلول یا اندام می باشد
سوال ۵۲: گزینه ب
جهشهای ژن DMD :
نقاط داغ حذف شامل :
- ۲۰ اگزون اول
- حوالی اگزونهای ۵۳- ۴۵
- یکی از نقاط داغ در اینترون ۷ که حاوی دستهای از توالیهای DNA تکراری شبه ترانسپوزون است که موجب تسهیل جفتشدگی ناجور در میوز و ایجاد فرآوردههای حذف و مضاعف شدگی میشود.
در تعداد کمتری از مردان مبتلا مضاعف شدگی دیده میشود.
اندازه حذف با شدت بیماری همبستگی ندارد.
در DMD موجب تغییر چهارچوب و تولید پروتئین غیر طبیعی میگردد.
در BMD چهارچوب خواندن تغییر نمییابد و توالی اسیدآمینه و فرآوردههای پروتئینی در پائین دست حذف طبیعی است و علایم نسبتاً خفیف است.
شناسایی حذفها با فن Multiplex – PCR (تکثیر اگزونهای چندگانه در درون نقاط حذفی’۳ و’۵ به طور همزمان) انجام میشود.
- سایر جهشها در یک سوم باقی مانده شامل کلیدهای رمز خاتمه، جهشهای تغییر چهارچوب، علایم تغییر پیرایش و جهشهای پروموتر است.
جهشهای نقطهای منجر به خاتمه زودرس میگردد.
جهشهای نقطهای در DMD از اشتباه در همانندسازی در میوز پدری ناشی میشود.
سوال ۵۳: گزینه د
- در صورت مشاهده نوآرایی کروموزومی متعادل در جنین و مشاهده همان نوآرایی در یکی از والدین، احتمال ایجاد ناهنجاری در جنین بسیار کم است.
- در صورت مشاهده نوآرایی کروموزومی متعادل به شکل نوظهور در جنین، احتمال ناهنجاری فیزیکی یا تأخیر در توسعه و تکوین ۱۰-۵٪ است.
سوال ۵۴: گزینه ب
سوال ۵۵: گزینه الف
سنتز و کنترل بیان Hb
- mRNA گلوبین β در سنتز پروتئین اندکی بیشتر از mRNA گلوبین α کارایی دارد.
- افزایش نسبی mRNA گلوبین α، این تفاوت را جبران میکند.
- مهمترین سطح تنظیم بیان ژن گلوبین، سطح رونویسی است.
Hb Grady به علت جهش درجی است
Hb Constant Spring به علت جهش در کدون پایان است و زنجیره بلند تر ایجاد می کند.
سوال ۵۶: گزینه الف
بیماری نایمن- پیک (Niemann-Pick):
این بیماری در بین یهودهای اشکنازی اروپای شرقی بیشتر رخ میدهد.
نتایج سد ژنتیکی: تجمع اسفنگومیلین در مغز استخوان که سلولهای اسفنجی را بوجود میآورد.
آسیب: نارسایی رشد و بزرگی کبد، وجود لکه گیلاس- قرمز روی ماکولای قاعده چشم، بازگشت نموی و تکوینی در انتهای سال اول و مرگ در ۴ سالگی.
از نظر بالینی: حضور لکه گیلاس- قرمز در مرکز نقطه فوندوس (مرکز ماکولای قاعده چشم)
از نظر بیوشیمیایی: سطح کاهش یافته هگزوزآمینیداز A در سرم، سلولهای سفید خون یا فیبروبلاستهای کشت شده
بیماری تای- ساکس (Tay-sachs) شناختهشدهترین اسفنگولیپیدوز با بروز ۱ در ۳۶۰۰ نفر از زادههای اجداد یهودی اشکنازی است نه رایجترین.
بیماری گاشر (Gaucher) رایجترین اسفنگولیپیدوز با فراوانی افزایش یافته در افراد یهودی اشکنازی است.
سوال ۵۷: گزینه الف
ناهنجاریهای ذخیرهای گلیکوژن
الف) مبتلا کننده کبد به طور عمده: (۱۳۴۶)
فونژیرکه (GSD-I)
کوری (GSD-III)
اندرسن (GSD-IV)
نقص فسفریلاز کبدی (بیماری هرس Hers) (GSD-VI)
ب) مبتلا کننده عضله به طور عمده: (۲۵)
پمپه (GSD-II)
مک اردل (GSD-V)
تاروئی (GSD-VII)
واریته هایی از فسفریلاز کبدی الگوی توارثی وابسته به X دارند
بیماری پمپه (Pompe): آنزیم دخیل: آنزیم لیزوزومیα -۱ و۴-گلیکوزیداز
نتایج سد ژنتیکی در مسیر متابولیک: تجمع گلیکوژن در عضله قلبی
آسیب: هیپوتونی، کاهش رشد، بزرگ شدن قلب، مرگ در سال اول یا دوم
سوال ۵۸: گزینه ب
سوال ۵۹: گزینه د
دامنه وسیعی از انواع سلولها را میتوانند آلوده کنند.
ژنوم آنها، DNA دو رشتهای خطی است و از دو رشته آن در جهت مخالف رونویسی میشود.
در مقایسه با آنکورتروویروسها، پایدار بوده و به راحتی میتوان برای تولید تیترهای بالای آلودگی خالصسازی انجام داد.
آدنوویروسها قادرند سلولهای تقسیم شونده و غیرتقسیم شونده را آلوده کنند و به اندازه kb36 از DNA خارجی را انتقال دهند.
به دلیل عدم ادغام با ژنوم میزبان، امکان جهشزایی درجی وجود ندارد. ولی دارای ژنهایی است که میتوانند سبب بروز بدخیمی شوند.
برای درمان هدفمند بافتهای ویژهای نظیر دستگاه تنفسی (در درمان فیبروزکیستیک) مناسب هستند.
بیان ژن عرضه شده پایدار نیست.
به واسطه آلوده نمودن تعداد زیادی از سلولها، تحریک پاسخ ایمنی ایجاد میکنند. مثلا در یک بیمار دارای نقص اورنیتین ترانسکربامیلاز پس از تزریق درون رگی با دوز بالای ذرات ویروس مرگ وابسته به ناقل رخ داد.
سوال ۶۰: گزینه د
سوال ۶۱: گزینه ب
ترومبوز (لخته سازی) سیاهرگی (Venous Thrombosis)
- ترومبوفیلیهای ارثی خطر سقط جنین (تولد مرده یا سقط اولیه) را افزایش میدهد.
- ژنهای دخیل:
- فاکتور V لیدن تبدیل به شکل مقاوم به شکستن توسط پروتئین C فعال می شود، بنابراین باعث افزایش ایجاد ترومبین میگردد.
- واریانت ۲۰۲۱۰G>A پروترومبیندر ناحیه ۳’ UTR که باعث افزایش سطوح پروترومبین میشود
سوال ۶۲: گزینه ب
سوال ۶۳: گزینه الف
سوال ۶۴: گزینه د
سوال ۶۵: گزینه الف
سندرم گورلین (Gorline) PTCH ۹q22
سوال ۶۶: گزینه ج
با به کار بردن مجموعهای از پروبهای رنگ آمیزی کننده کل کروموزومهای انسان (whole chromosome painting) تکنیکی به نام FISHچندگانه (M-FISH) یا کاریوتایپ طبیعی (SKY) برای تهیه کاریوتایپ انسانی چندرنگی استفاده میشود. در واقع، هر جفت کروموزوم همولوگ براساس رنگ اختصاصی پروب شناسایی میشود و روشی برای بررسی نوآراییها کوچک و شناسایی مواد کروموزومی اضافی کروموزوم حلقوی است ولی تغییرات و ناهنجاری های درون کروموزومی مانند واژگونی ها قابل شناسایی نیست.
سوال ۶۷: گزینه ب
۸۰ % موارد ناشی از فقدان کروموزوم جنسی در میوز پدری است.
سوال ۶۸: گزینه های الف و د
سوال ۶۹: گزینه الف
سوال ۷۰: گزینه د
سرطان وراثتی غیرپولیپوز کولورکتال (HNPCC) :
نام دیگر آن سرطان “ویژه – جایگاه (site-specific)” است.
سن بروز در اواسط دهه چهل سالگی است.
نسبتی از مبتلایان تعداد کمی پولیپ دارند.
با فراوانی بیشتر در نزدیک راست کولون یا کنار آن رخ میدهد.
شامل لینچ تیپ I و لینچ تیپ II است.
ژنهای دخیل، ژنهای ترمیم جفتشدگی ناجور یا ژنهای جهشپذیر (Mismatch repair genes یا Mutator genes) هستند.
سوال ۷۱: گزینه الف
PUC8 از پلاسمید pBR322 مشتق شده است
سوال ۷۲: گزینه ب
در MLPA با وجود اندازه های متفاوت به علت تغییر در اندازه استافر می تواند چندین جایگاه متفاوت را در یک واکنش مورد بررسی قرار داد ( تا۴۵جایگاه). با این روش می توان به صورت کمی هم به بررسی میزان وجود توالی های خاص در نمونه ها استفاده کرد.
سایر گزینه ها امکان بررسی چند جهش در یک واکنش را ندارند.