معرفی کامل تکنیک MLPA
Multiplex Ligation-dependent probe amplification
تکنیک MLPA یکی از جدیدترین و کارآمدترین روش های مولکولی برای تشخیص سریع و دقیق تعداد نسخه ژنی deletion,) (duplicationو حتی جهش های نقطه ای در طیف وسیعی از بیماری های ژنتیکی انسانی می باشد. این روش قادر به سنجش کمی DNA و بررسی تعداد نسخه ژنی gene dosage در ۵۰ تا ۶۰ محل مختلف در یک واکنش ساده PCR می باشد. در این روش با طراحی مجموعه ای از پروب ها که هر کدام مکمل ناحیه مشخصی از ژنوم می باشند، تعداد نسخه ژنی (deletion,duplication)در یک منطقه را می توان مشخص نمود. اساس این روش بر پایه هیبرید شدن هر جفت پروب با توالی مشخصی در ژنوم به صورت اختصاصی می باشد. به طوری که حتی تغییر یک نوکلئوتید در محل اتصال ۲ پروب قابل شناسایی است و از این خصوصیت می توان برای طراحی پروب های اختصاصی جهت بررسی جهش های نقطه ای شناخته شده نیز استفاده نمود. حسن روش MLPA در آن است که می توان تعداد نسخه ژنی (deletion,duplication) با محدوده نامشخص را به راحتی و سریع مشخص کرد، در صورتیکه در روش Real-Time می بایست محل حذف و یا اضافه شدگی ها مشخص باشد.
مراحل انجام MLPA
کاربرد روش MLPA
بررسی del/dup در ژنوم به ویژه:
- del/dup بزرگ با محدوده نامشخص
- del/dup در برگیرنده اگزونهای متعدد مانند بررسی ژن دیستروفین در افراد مشکوک به دیستروفی عضلانی دوشن )با این روش علاوه بر تشخیص بیماران، به سادگی می توان ناقلین را شناسایی کرد.(
- بررسی تعداد نسخه ژنی در محل های خاصی در کروموزوم های مختلف جهت screening ژنهای مختلف.
بررسی جهش های نقطه ای و پلی مورفیسم های (SNP’s) شناخته شده بررسی کمی mRNA
بررسی وضعیت متیلاسیون مناطق پروموتری و یا imprinted بررسی DNA استخراج شده از بافت( paraffin imbedded یا formalin treated)
روش MLPA در مقایسه با سایر روشها:
روش هایی مثل تعیین توالی، DHPLC ، SSCP و … که برای تشخیص جهش های نقطه ای مورد استفاده قرار می گیرند قادر به شناسایی تغییرات تعداد نسخه ژنی در محدوده وسیع در حد یک اگزون کامل نیستند.
روش FISH قادر به تشخیص جهش های کوچک نمی باشد.
Southern blots قادر به شناسایی حذف های تا چند کیلو باز می باشد ولی :
نیازمند به مقدار DNA بسیار زیاد و با کیفیت خوب می باشد.
نیاز به استفاده از پروب های رادیو اکتیو است.
بسیار زمان بر و دشوار و پر هزینه می باشد.
Real-time PCR دارای حساسیت کم برای تغییرات کوچک در تعداد نسخه ژنی است و یک روش مولتی پلکس نمی باشد.
محدوده عمل آن بسیار محدود است.
مزایای استفاده از MLPA :
امکان بررسی همزمان ۴۰ تا ۵۰ محل مختلف ژنومی در یک واکنش PCR نیاز به میزان کم DNA
این روش از دقت و قدرت بالایی برخوردار است. زیرا فقط از یک جفت پرایمر برای انجام تکثیر استفاده می شود و مشاهده سیگنال در هر محل، حاصل هیبرید شدن ۲ پروب مستقل با ویژگی بالا در حد یک نوکلئوتید می باشد.
کاربرد روزافزون
با توجه به مزایای این روش، کاربرد آن در زمینه بررسی مولکولی بیماری های مختلف در حال گسترش می باشد. اکنون MLPA در زمینه شناسایی ناقلین و تشخیص افراد مبتلا به بیماری های ژنتیک مختلف، به خصوص بیماری های ناشی از جهش های حذفی بزرگ و با محدوده ژنی متنوع مثل آلفا تالاسمی، بتا تالاسمی و دیستروفی عضلانی دوشن و… به کار می رود. در حال حاضر بیش از ۳۰۰ کیت مختلف برای تشخیص بیماری های گوناگون و با اهداف تحقیقاتی در گروه های زیر موجود می باشد که لیست کامل آنها در سایت www.mrc–holland.com در دسترس می باشد. همچنین بر اساس نیاز و سفارش مشتریان امکان طراحی پروب برای مناطق دیگر ژنومی نیز وجود دارد.
استفاده از MLPA در تعیین ناقلین و تشخیص قبل از تولد برای انواع بیماریهای زیر در این آزمایشگاه:
DMD
Spinal Muscular Dystrophy
Alpha Thalassemia
Beta Thalassemia
Mental Retardation
Broad subtelomere screening
Microdeletion syndromes
Prader-Willi/Angelman CFTR Hemophilia
Cancer
Breast cancer
Colon cancer, hereditary non-polyposis (HNPCC)
PKU Deafness aneuploidy
6 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
سلام
باتشکر فراوان از مطلب فوق.
سوالی که داشتم،درصد خطا در ازمایش mlpa در چه حدی هست؟
ایا ازمایشگاهها در این ازمایش باهم از نظر کیفی متفاوت هستند؟
و اینکه حذف شدگی در اگزون ۴۵ تا ۵۴ دقیقا گویای چه موضوعی هست.
سپاسگزار میم از پاسخگوییتون.
ممنون
سلام آزمون MLPA چون کنترل های دقیقی داره خطای بسیار کمی دارد مثل سایر آزمون های تشخیصی چون در دسته بندی آزمون های تشخیصی قرار داردو نه آزمون های غربالگد ری
نه تفاوتی چندانی در آزمایشگاه انجام دهنده آزمون وجود ندارد البته در صورتیکه در آزمایشگاه کنترل کیفی و دقت های لازم به عمل بیاد
حذف شدگی در این اگزون ها که معمولا به صورت هتروزیگوت درخانم ها گزارش میشود به معنای این هست که آن خانم حامل یک جهش حذفی بوده و در معرض داشتن یک فرزند پسر مبتلابه دیستروفی دوشن خواهد بود
سپاسگزارم از پاسخگوییتون،واقعا ممنونم،
پسرم را بعلت داشتن بعضی علائم بالینی،آزمایش ژنتیک انجام دادیم، حذف شدگی در اگزونهای ۴۵ تا ۵۴ را نوشتن در ازمایش،
یعنی پسر من حتما معلول میشه؟؟
بیمارستان لاله این کار را انجام دادیم.
سلام و وقت بخیر
علائم پسرتون در حال حاضر چی هست؟ چند سالشون هست؟
هفت سال.
ازجابلندشدنش باکمک دست هست،جفت پا نمیپره،پله را یکی یکی میره.
البته دوچرخه سواری انجام میده،جنب وجوش داره،میدوئه باسرعت کمتر از بقیه.
کاردرمانی را شروع کردیم
سلام مجدد
متاسفانه احتمالش زیاد هست که پسرتون معلول بشن