ژنتیک پزشکی : تدریس فصل سوم ژنتیک پزشکی ایمری جلسه اول
تدریس ژنتیک : خلاصه مراحل انجام کاریوتایپ:
کشت سلولی:
۱-اضافه کردن سلول های حاصل از خون محیطی به محیط کشت حاولی فیتوهماگلوتینین.
۲- کشت به مدت سه روز در دمای ۳۷ درجه.
۳- اضافه کردن کولسمید یا کلشیسین برای جلوگیری از ایجاد دوک و توقف سلول ها در مرحله متافاز.
۴-قرار دادن سلول های در محلول نمکی هیپوتونیک که باعث جذب آب به درون سلول ها و باد کردن آن ها می شود.
۵- انداختن سلول ها از بالا با فاصله مناسب بر روی لام ها جهت ترکیدن سلول ها و پخش شدن و قرار گرفتن کروموزوم ها روی اسلاید ها.
۶-هضم با تریپسین.
۷-رنگ آمیزی سلول ها توسط روش هایی که توضیح داده خواهد شد.
توجه شود در مورد سلول های مغز استخوان که تعداد بالایی از سلول ها در این محل در حال تقسیم می باشند احتیاجی به مراحل ۱ تا ۳ نمی باشد.
نواربندی کروموزوم :
نواربندی G: در این روش، کروموزوم ها قبل از رنگ آمیزی توسط گیمسا توسط تریپسین، در این نوار بندی بخش های تیره به نوارهای G معروفند این بخش ها بخش هایی هستند که غنی از AT بوده و از نظر میزان ژن فقیر می باشند.
نواربندی Q: در این رنگ آمیزی بجای استفاده از گیمسا از رنگ های فلورسانس مثل کیناکرین، DAPI یا هوخست استفده می شود. الگوی رنگ آمیزی کاملا مشابه با روشن نواربندی G می باشد یعنی در این جا نیز بخش های غنی از AT رنگ می گیرند، اما تفاوت در اینجاست که در این روش رنگ آمیزی از میکروسکوپ فلورسنت استفاده می شود بنابراین در این روش رنگ آمیزی نوارهای غنی از AT و فقیر از ژن که همانند روش قبلی رنگ گرفته اند به واسطه دریافت رنگ فلورسانس در زیر میکروسکوپ فلورسنت از خود نور ساطع میکنند پس نوارهای روشن نوارهای فقیر از نظر ژنی هستند اما از نظر جایگاه مطابق با نوارهای تیره روش قبلی می باشند.
نواربندی معکوس یا R: در این روش نوار بندی قبل از رنگ آمیزی کورموزوم ها در محلول نمکی بر اثر حرارت دناتوره می شوند دراین حالت نوارهای غنی از AT دناتوره می شوند ولی میزان دناتوراسیون در نوارهای غنی از CG کمتر می باشد. سپس رنگ آمیزی توسط رنگ گیمسا انجام می شود. دراین حالت بخش های غنی از AT به علت تراکم کمترشان رنگ پذیری کمتری داشته به صورت روشن در زیر میکروسکوپ نوری دیده می شوند اما بخش ها غنی از GC تراکم بیشتری داشته رنگ پذیری بالاتری خواهند داشت و در زیر میکروسکوپ به رنگ تیره دیده می شوند.
الگوی نوار بندی با الگوی مشاهده شده در نواربندی G معکوس می باشد.
نواربندی C: در این نوع رنگ آمیزی قبل از رنگ آمیزی کروموزوم ها با گیمسا ابتدا کروموزوم ها را با اسید و سپس قلیا تیمار می کنند در این حالت گیمسا به بخش های هتروکورماتینی و سانترومرها متصل خواهد شد.
(در استراخان بیان شده است که دناتوراسیون توسط محلول اشباع هیدروکسید باریم انجام می شود).
نواربندی با تفکیک بالا:
در نواربندی به روش G در هر کروموزوم هی هر سلول بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نوار متفاوت مشاهده خواهد شد(در هر سری هاپلویید کروموزوم ها ) با اندازه تقریبی ۶ تا ۸ مگاباز.
در نواربندی G کروموزوم ها در مرحله متافاز که بیشترین فشردگی را دارند مشاهده می شوند اما اگر بتوان کروموزوم ها را در مراحل پروفاز یا پرومتافاز دید به واسطه تراکم کمتر مطمنا تعداد نوارها بیشتر خواهد بود (تقریباً۸۰۰نوار) برای این منظور به این صورت عمل می شود که :
۱- با اضافه کردن متوتروکسات یا تیمیدین به محیط های کشت تقسیم سلول ها مهار می شود.
۲- با استفاده از اسید فولیک یا دئوکسی سیتدین به محیط کشت سلول ها وارد میتوز می شوند.
۳-در زمان مناسبی که تعداد بالایی از سلول ها در مراحل پروفاز یا پرومتافاز می باشند با اضافه کردن کلشیسین باعث مهار ادامه مراحل میتوز شده و سلول های زیادی در مراحل مذکور متوقف می شوند و سپس رنگ آمیزی برای این سلول ها انجام می شود.
به مراحل یک و دو مراحل همزمان سازی تقسیم سلول ها گفته می شود.
ایدئوگرام: یک تصویر که نشان دهنده یک کاریوتایپ ایده آل و نرمال می باشد.
کاریوگرام: تصویر چینش مرتبط کروموزوم های هومولوگ یک فرد در کنار هم را کاریوگرام گویند(تدریس ژنتیک).
ایدئوگرام
مطالب مرتبط :
ژنتیک پزشکی : تدریس فصل سوم ژنتیک پزشکی امری (ایمری) جلسه دوم
ژنتیک پزشکی : تدریس فصل دوم ژنتیک پزشکی امری (ایمری) جلسه اول
کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی در یک نگاه، تعریف، رشته های مجاز، دروس و ضرایب، منابع، زمان آزمون ۹۷-۹۶
منابع مطالعاتی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی
کلاس های آمادگی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی
در پایان به دانشجویانی که تمایل دارند از مباحثی که از ژنتیک پزشکی ایمری در کانال ژنتیک پزشکی متعلق به همین سایت تدریس می شود استفاده کنند پیشنهاد می گردد از طریق این لینک به کانال ژنتیک پزشکی بپیوندند.
