تدریس ژنتیک : تدریس فصل سوم ژنتیک پزشکی امری (ایمری) جلسه سوم
مراحل و اتفاقات تقسیم سلولی به صورت خلاصه (تدریس ژنتیک )
۱ میتوز
تقسیم سلول های ایجاد کننده سلول های غیر جنسی در انسان از نوع تقسیم میتوز می باشد.
در این نوع تقسیم یک سلول مادری به دو سلول دختری با تعداد کروموزوم های برابر با خود تبدیل می شود.
تعداد کروماتید های سلول مادری دقیقا قبل از شروع تقسیم میتوز دو برابر تعداد کروماتید های هر کدام از سلول های دختری دقیقا بعد از میتوز می باشد یعنی در مرحله S از چرخه سلولی DNA یعنی همان کروموزوم ها که از یک کروماتید تشکیل شده اند همانند سازی کرده و به کروموزوم هایی با دو کروماتید خواهر تبدیل می شوند که هر کروماتید به یکی ازسلول های دختری وارد می شود.
میتوز فرایندی است با طول زمانی تقریباً دو ساعت.
میتوز دارای پنچ مرحله می باشد.
پروفاز: متراکم شدن کروموزوم ها، حرکت سانتریول ها به سمت قطب های سلولی و شروع تشکیل دوک ها.
پرومتافاز: از بین رفتن غشا و اتصال میکروتوبول های دوکی به سانترومر کروموزوم ها.
متافاز: قرار گیری کروموزوم ها در صفحه استوایی سلول، اتصال هر کروموزوم به یک میکروتوبول دوکی به شکل کامل و حداکثر فشرده شدن کروموزوم ها و تبدیل شدن به حالت تیپیک دو کروماتیدی.
آنافاز: جدا شدن کروماتید های خواهری از محل سانترومر.
تلوفاز: کروموزوم های جدید که هرکدام فقط یکی از کروماتید های خواهری را دارند از هم جدا شده و مجدد در اطراف هر دسته از کروموزوم های دختری هسته تشکیل می شود.
۲ میوز
میوز تقسیمی است که در اخرین مراحل تولید گامت انجام می شود.
در این تقسیم سلول های دختری تشکیل شده تعداد کروموزوم ها در آن ها نصف کروموزوم های مادری می باشد.
میوز برخلاف میتوز یه تقسیم دو مرحله ای می باشد شامل میوز I و میوز II.
میوز I
میوز یک تقسیم کاهشی نامیده می شود چون در طول این تقسیم تعداد کرومزوم های نصف می شود.
پروفاز I
نتیجه این مرحله این است که کروموزوم های هومولوگ حاوی دو کروماتید به صورت طولی در کنار هم قرار گرفته و کروماتید های غیر خواهری به هم متصل شده در بین شان از طریق فرانید کراسینگ اور نوترکیبی رخ می دهد.
این مرحله خود شامل پنج زیر مرحله می باشد.
لپتوتن: شروع متراکم شدن کروموزوم ها
زیگوتن: جفت شدن کروموزوم های هومولوگ در کنار هم:
که این عمل توسط سایناپتونمال کمپلکس انجام می شود، به این فرایند سیناپس گفته می شود. به جفت کروموزوم های هومولوگی که به این شکل در کنار هم قرار گرفته اند بی والانت یا تتراد گفته می شود که در این حالت این ساختار شامل چهار کروماتید می باشد.
پاکی تن: انجام کراسینگ اور بین کروماتید های غیر خواهری در ساختار های بی والانت.
دیپلوتن: جداشدن هومولوگ ها از یکدیگر:
که باعث ایجاد ساختارهای خاصی میشود به نام کیاسما که در این بخش ها انجام شدن کراسینگ اور ها جدا شدن انجام نمیشود و ساختار های خاص کیاسما ایجاد می شود. در هر سلول تقریباً ۴۰ کیاسما حاصل می شود.
دیاکنز: ادامه یافتن جداشدن و افزایش تراکم.
متافازI: از بین رفتن کامل غشا و قرار گرفتن کروموزوم ها در صفحه استوایی سلول .
آنافازI: در این مرحله کروموزوم های هومولوگ از یکدیگر جدا شده دوک ها کروموزوم ها را به سمت قطب سلول می کشند.
تلوفازI: در اطراف هر سری کروموزوم هسته مجدد تشکیل شده و اووسیت های یا اسپرماتوسیت های ثانویه حاصل می شوند.
میوزII
تقسیم میوز دو دقیقا همانند تقسیم میتوز می باشد با این تفاوت که سلول های مادری در این حالت هاپلوئید می باشند.
خواص میوز
۱- با کاهش تعداد کروموزوم ها به نصف این امکان را ایجاد می کند که هر فرزند از هرکدام از والدین تعداد برابری از کروموزوم را دریافت کند.
۲- میوز باعث ایجاد میزان بی نهایتی از تنوع می شود زیرا اول اینکه در هنگام جدا شدن کروموزوم های هومولوگ در متافازI این فرایند به صورت کاملا تصادفی انجام می شود پس هر کدام از کروموزوم ها به صورت تصادفی به یکی از سلول های دختری منتقل می شود، و دوم اینکه در حین انجام نوترکیبی ها به واسطه کراسینگ اور هر کدام از کروماتید های پس از انجام نوترکیبی خود ترکیبی از کروموزوم های والدی فرد می باشد.
به این فرایند که بر زدن ژن ها یا Gene shuffling گفته می شود که در این حالت باعث می شود هر کدام از کروموزوم ها درانتهای میوز یک ترکیبی از کروموزوم های والدی فرد باشد مثلا در کروموزوم های بلند یک کروموزوم به علت انجام شدن کراسینگ اور در دو بخش از آن شامل سه قطعه متفاوت می باشد( تدریس ژنتیک ).
مطالب مرتبط :
تدریس ژنتیک : تدریس فصل سوم ژنتیک پزشکی امری (ایمری) جلسه چهارم
ژنتیک پزشکی : تدریس فصل سوم ژنتیک پزشکی امری (ایمری) جلسه دوم
کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی در یک نگاه، تعریف، رشته های مجاز، دروس و ضرایب، منابع، زمان آزمون ۹۷-۹۶
منابع مطالعاتی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی
کلاس های آمادگی کنکور کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی
در پایان به دانشجویانی که تمایل دارند از مباحثی که از ژنتیک پزشکی ایمری در کانال ژنتیک پزشکی متعلق به همین سایت تدریس می شود استفاده کنند پیشنهاد می گردد از طریق این لینک به کانال ژنتیک پزشکی بپیوندند.
